W roku szkolnym 2013/2014 Szkoła Podstawowa przy ŚCRU w Rabce-Zdroju realizowała zadania kolejnego III Ogólnopolskiego Konkursu „Bezpieczna Szkoła – Bezpieczny Uczeń”. Celem konkursu było spopularyzowanie wśród uczniów w całej Polsce podstawowych zasad dotyczących funkcjonowania państwa prawnego i społeczeństwa obywatelskiego, w tym norm współżycia, poszanowania praw jednostki, w tym ucznia-obywatela, przeciwdziałania patologiom, tolerancji wobec ludzi o odmiennej kulturze, rasie, obyczajach oraz solidaryzmu społecznego. Udział w programie służył także poprawie poziomu bezpieczeństwa uczniów w szkole i poza nią. Wykonano wszystkie zadania przewidziane regulaminem konkursu. Efektem całorocznej pracy było otrzymanie przez Szkołę Podstawową dyplomu honorowego i tytułu „Bezpieczna Szkoła”.

Zadanie 1.

Przeprowadzenie we wszystkich klasach szkoły, debaty uczniowskiej nt. Państwo, prawo, społeczeństwo, obywatel oraz testu sprawdzającego dla uczniów.

W klasach I –III zostały przeprowadzone  pogadanki na temat państwa, prawa, obywatela, społeczeństwa. Uczniowie pod kierunkiem nauczycieli wykonali prace – symbole narodowe różnymi technikami plastycznymi.

Uczniowie klas IV-VI w oparciu o prezentację, różne źródła informacji oraz mając do dyspozycji rozsypanki słowno – wyrazowe, szary papier i markery zobrazowali omawiane zagadnienia, a następnie czynnie uczestniczyli w debacie.

Prezentacja multimedialna, praca w grupach oraz debata pozwoliły pogłębić i uporządkować wiedzę na temat państwa, prawa, społeczeństwa, obywatela.

Sprawdzianem zdobytej wiedzy były testy dostosowane dla poszczególnych grup wiekowych I- III i IV – VI.

Zadanie 2.

Przeprowadzenie szkolnego konkursu nt. Co powinno się zmienić w Twojej szkole, rodzinie, otoczeniu, by poprawić relacje między ludźmi (nauczyciel-uczeń, dziecko-rodzina, koledzy w miejscu zamieszkania, osiedlu, miejscowości).

Na podstawie przeprowadzonych zajęć oraz analizy prac wykonanych przez uczestników można wnioskować, iż dla poprawy relacji między ludźmi bardzo ważny jest czas, który spędzamy ze sobą, szczególnie w relacjach rodziców z dziećmi. Dzieci zwracały również uwagę na umiejętności porozumiewania się.

Zadanie 3.

Przeprowadzenie spotkań uczniów z przedstawicielami Policji, Straży Pożarnej, Pogotowia Ratunkowego, organizacji społecznych etc. nt. Bezpieczne zachowanie w szkole, domu, na ulicy; zagrożenia, udzielanie pomocy, obrona konieczna itp.

Na początku każdego turnusu odbywały się spotkania dzieci z pracownikami pedagogicznymi i służby zdrowia w celu omówienia Regulaminu ucznia – pacjenta. Spotkanie z Policjantem dotyczyło uświadomienia dzieciom zagrożeń czyhających w najbliższym otoczeniu oraz wzmocnienia poczucia bezpieczeństwa poprzez ukazanie roli policji w życiu publicznym.

Przeprowadzono cykl zajęć według załączonego scenariusza – zabawy dla dzieci dotyczące bezpiecznego zachowania w szkole, w domu, na ulicy, w górach. Pogadanki w grupach pod hasłem Bądźmy bezpieczni dotyczyły właściwego reagowania i odpowiedniego zachowania się w sytuacjach zagrożenia – udzielania pierwszej pomocy oraz obrony koniecznej w ramach obowiązującego prawa.

W sali audiowizualnej w Stacji Centralnej GP GOPR – Centrum Koordynacji Ratownictwa Górskiego odbyła się prelekcja z ratownikami górskimi.

Zadanie 4.

Przeprowadzenie we wszystkich klasach pogadanek na temat: Prawna ochrona dóbr osobistych człowieka, w tym nietykalności cielesnej, a zwyczaje szkolne. Zalecane podjęcie tematu relacji „chłopcy-dziewczęta” – język, kultura osobista etc. „Czy uczniowie klną i dlaczego …”

Realizacja zadania przebiegała na dwóch poziomach, dostosowanych do wieku uczestniczących w programie dzieci. W poszczególnych grupach przeprowadzone zostały zajęcia na temat: Dobry i zły dotyk – poznawanie podstawowych praw związanych z ochroną osobistą dziecka.
W grupie dzieci starszych (klasy IV- VI) tematyka zajęć dotyczyła zwyczajów szkolnych w odniesieniu do ochrony dóbr osobistych i nietykalności cielesnej.

Zadanie 5.

Przeprowadzenie we wszystkich klasach konwersatoriów na temat Tytoń, narkotyki, dopalacze – jak się przed tym bronić?

Przeprowadzono zajęcia z zakresu profilaktyki uzależnień pod hasłem Tytoń, narkotyki, dopalacze – jak się przed tym bronić. Realizowane zadania prowadzone były przez terapeutę uzależnień i trenera panią Martę Kościelniak we współpracy z wychowawcami poszczególnych grup wychowawczych.

Zadanie 6.

Przeprowadzenie we wszystkich klasach konwersatoriów nt. Kibole, blokersi, grupy podwórkowe – co robić, jeśli rozpoznajesz zagrożenie, jak się bronić przed wciągnięciem do „paczki”. Wskazany udział specjalisty ds. prewencji z Policji, pedagoga-specjalisty z zakresu resocjalizacji.

Przedstawiono dwie prezentacje multimedialne dla uczniów klas młodszych (I-III) oraz starszych (IV-VI).Uczniowie klas młodszych zapoznali się z problemami przemocy, agresji i zagrożeniami wynikającymi z działania grup podwórkowych. Wspólnie wypracowano sposoby radzenia sobie z próbami wciągnięcia do paczki oraz opracowano kodeks właściwego zachowania w szkole i na podwórku.

Realizację zagadnienia w klasach IV – VI oparto na przygotowanej prezentacji, której celem było uświadomienie istniejących zagrożeń i nabycie umiejętności ich rozpoznawania. Omawiając zagadnienie obrony przed wciągnięciem do paczki, zwrócono szczególną uwagę na problem asertywności. Uczniowie wypełnili przygotowaną wcześniej ankietę, która pozwoliła im odpowiedzieć na pytanie: Czy jestem asertywny? Uczniowie przedyskutowali korzyści i ewentualne zagrożenia wypływające z przyjmowania postawy asertywnej. Następnie uczestnicy podjęli próbę przedstawienia zachowań asertywnych w formie scenek dramowych zatytułowanych. W stołówce szkolnej, W czytelni, Rozmowa z rówieśnikiem.

Szczególny nacisk położono na wyczulenie uczniów, aby umieli rozpoznać w porę zagrożenie wciągnięcia do paczki i uświadomienie im, że niebezpieczeństwo wynikające z przynależności do takiej grupy jest zawsze większe niż pozorne korzyści

 Zadanie 7.

Przeprowadzenie we wszystkich klasach konwersatoriów pod hasam Mój przyjaciel jest inwalidą – jak kształtować postawy akceptujące niepełnosprawność.

Celem zadania było kształtowanie u uczniów postawy akceptacji osób niepełnosprawnych oraz uwrażliwienie na ich potrzeby i problemy. Dzieci zapoznały się również z rodzajami niepełnosprawności, ich przyczynami, podstawowymi zasadami komunikacji z osobami niepełnosprawnymi, a także sposobem zachowania się wobec takiego kolegi/koleżanki w szkole, na placu zabaw itp. Realizując to zagadnienie przeprowadzono pogadankę, burzę mózgów, zabawy, wykorzystano również prezentację multimedialną. Największe zainteresowanie wśród uczniów wzbudziła nauka alfabetu migowego z planszy i filmu.

Zadanie 8.

Przeprowadzenie we wszystkich klasach konwersatoriów pod hasłem Nie jesteś sam. Jak monitorować sytuację osób z otoczenia szkolnego lub środowiskowego, które znalazły się w biedzie, chorobie, stanie sieroctwa społecznego lub „eurosieroctwa”, gdzie szukać pomocy? Wskazany udział przedstawicieli ośrodków pomocy społecznej i pomocy rodzinie, zawodowych kuratorów sądowych.

Celem konwersatoriów było zwrócenie uwagi uczniów na problem samotności ludzi powstałej z różnych powodów, wynikających z nich postaw i zachowań, a także uwrażliwienie dzieci i młodzieży na sytuacje ludzi samotnych, opuszczonych i potrzebujących pomocy. Uczniowie chętnie wypowiadali się na ten temat, potrafili wymienić różne formy pomocy ludziom potrzebującym, odwoływali się do konkretnych zdarzeń z ich bliskiego otoczenia.

Zorganizowano również spotkanie z przedstawicielką Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Rabce-Zdroju panią Anną Jarosz, specjalistą pracy socjalnej. Celem tego spotkania było uświadomienie uczniom, gdzie należy szukać pomocy, gdy znajdą się w trudnej sytuacji życiowej i jak pomóc osobom z bliskiego otoczenia. Uczniowie poznali zasady przyznawania świadczeń oraz formy pomocy organizowane przez MOPS w różnych trudnych sytuacjach życiowych zarówno pojedynczych osób, jak i dotyczące całych rodzin. Uczniowie uzyskali informację o prawie do korzystania z pomocy (kiedy, komu i w jakich okolicznościach należy się pomoc).

Zadanie 9.

Przeprowadzenie konwersatoriów na temat: Przestrzeganie prawa to obowiązek każdego, także ucznia …. Prezentacja może obejmować podstawowe reguły prawa cywilnego i karnego – w konwencji odpowiedniej dla grup wiekowych, a także tematykę przestępczości nieletnich i wykonywania kar orzeczonych przez sądy dla nieletnich oraz sądy powszechne.

Przeprowadzone konwersatoria miały na celu uświadomienie konieczności przestrzegania prawa, rozwijanie umiejętności przewidywania skutków i następstw łamania ustalonych norm i zasad postępowania oraz poznanie podstawowych reguł prawa cywilnego i karnego.

Uczniowie aktywnie uczestniczyli w dyskusji, potrafili zdefiniować pojęcie prawa i częściowo wymienić dokumenty regulujące normy postępowania w społeczeństwie. Chętnie wypowiadali się na temat różnych sytuacji z życia codziennego, w których spotkali się z koniecznością przestrzegania prawa, dyskutowali o konsekwencjach lekceważenia obowiązujących norm i zasad. Celem konwersatoriów było również uwrażliwienie uczniów na odpowiednie reagowanie w sytuacjach, gdy są świadkami naruszania prawa przez innych. Po rozmowach z uczniami sformułowano wniosek, że przestrzeganie prawa jest obowiązkiem każdego, także ucznia, a nieznajomość prawa nie zwalnia od odpowiedzialności.

Zadanie 10.

Wykonanie dowolnego zadania wg tematyki wybranej przez uczestniczącą w konkursie szkołę, dotyczącego kwestii bezpiecznej szkoły lub bezpieczeństwa uczniów.

W ramach realizacji dowolnego zadania konkursowego uczniowie naszej szkoły podstawowej wzięli udział w zajęciach na temat: Jak żyć bezpiecznie – NIEZNAJOMY. Spotkania te przebiegały w dwóch grupach wiekowych, młodszej dla dzieci z klas I – III oraz starszej, dla dzieci z klas IV – VI. Tematyka spotkań dotyczyła zagrożeń, jakie czyhają na dzieci w dzisiejszym świecie. Informacje, jakie zostały dzieciom przekazane, są szczególnie ważne w sytuacji, gdy przebywają oni z dala od swojego miejsca zamieszkania, np. podczas pobytu dziecka w sanatorium.

 Wnioski, uwagi, oceny konkursu, jego programu i organizacji.

Celem przystąpienia szkoły do konkursu „Bezpieczna Szkoła- Bezpieczny Uczeń” było podniesienie bezpieczeństwa uczniów przebywających w naszej szkole i na oddziale w trakcie pobytu dzieci w sanatorium oraz wzrost świadomości i zasad funkcjonowania jednostki jaką jest uczeń – wychowanek – pacjent – obywatel w społeczeństwie. Ważnym elementem pracy w ramach realizowanych zadań konkursowych było uświadomienie poszanowania praw każdego człowieka ze szczególnym uwzględnieniem człowieka chorego, potrzebującego pomocy, co wybrzmiało szczególnie w jednym z realizowanych zadań. Młodzież przebywająca w sanatorium podczas realizacji zadań nabyła umiejętności pracy w grupie, doskonaliła komunikację interpersonalną, nauczyła się jak być asertywnym, potrafiła także rozpoznać i reagować na niewłaściwe zachowania zagrażające bezpieczeństwu. Nasi uczniowie poznali nowe metody pracy, dzięki którym mogą zdobyć wiedzę i umiejętności przydatne w życiu codziennym. Dzięki uczestnictwu w ćwiczeniach i organizowanych konkursach młodzi ludzie nauczyli się współdziałania w grupie rówieśniczej i zdrowej rywalizacji. Wcielając się w określone role bez problemu rozpoznawali sytuacje i zachowania naruszające godność i dobra osobiste człowieka.

Za realizację poszczególnych zadań konkursowych odpowiedzialni byli nauczyciele i wychowawcy pracujący w szkole i zespole pozalekcyjnych zajęć wychowawczych, a nad prawidłowym przebiegiem poszczególnych zadań czuwali koordynatorzy.

Realizacja zadań konkursowych pozwoliła na zintegrowanie naszych wspólnych działań i wymianę doświadczeń, dzięki czemu realizacja projektu przebiegała w różnych formach. Różnorodność podejmowanej tematyki pozwoliła na szerokie podejście do problemu bezpieczeństwa w naszej szkole. Efekty wspólnej pracy, prezentowane pomysły, metody i formy pracy podobały się uczniom, co uwidoczniło się podczas przeprowadzonych spotkań.

Wytwory pracy uczniów – pacjentów stanowiły i nadal stanowią element dekoracyjny i informacyjny dla przyjeżdżających pacjentów. Ma to również znaczenie w kontynuowaniu rozpoczętych działań w ramach zrealizowanych zadań konkursowych w następnych turnusach, na które przyjadą nowi uczniowie.

Pewną trudnością przy realizacji zadań konkursowych była duża rotacja uczniów uczęszczających do naszej szkoły, co związane jest ze specyfiką szkół sanatoryjnych. Uniemożliwiło to uczestnikom programu wziąć udział we wszystkich zadaniach. Pozytywną stroną takiej realizacji konkursu jest to, iż bardzo duża ilość uczniów miała możliwość wzięcia udziału w takiej formie poznawania zasad bezpieczeństwa i uczestniczenia w poszczególnych zadaniach konkursowych.

Z uwagi na specyfikę pracy w szkole sanatoryjnej, gdzie uczniowie przebywają pod opieką pracowników służby zdrowia, bez obecności rodziców, z dala od środowiska macierzystego bezpieczeństwo uczniów – pacjentów jest najważniejsze.

.

.

.

.W roku szkolnym 2012/2013 przystąpiliśmy do II Ogólnopolskiego Konkursu „Bezpieczna Szkoła – Bezpieczny Uczeń”, który był przeprowadzany od 10 października 2012 r. do 30 kwietnia 2013 r. pod hasłem Prawo, Przyjaźń, Tolerancja. Jego organizatorami byli: redakcja miesięcznika „Perspektywy Europejskie” oraz Fundacja Państwo Obywatelskie. Do celów konkursu należało popularyzowanie wśród uczniów podstawowych zasad funkcjonowania państwa prawnego i społeczeństwa obywatelskiego. Poruszono wiele problemów dotyczących poszanowania praw jednostki (także ucznia-obywatela), norm współżycia, przeciwdziałania patologiom, tolerancji wobec ludzi o odmiennej kulturze, rasie i obyczajach oraz solidaryzmu społecznego. Konkurs miał również służyć podniesieniu bezpieczeństwa szkół i uczniów.  Wykonano 10 zadań konkursowych, dzięki czemu nasze gimnazjum zdobyło tytuł „Bezpiecznej Szkoły”.

.